ULUSLARARASI DENİZ HUKUKUNUN KAYNAKLARI

Bu kısa bir nottur, akılda kalması için hazırlanmıştır. Bu not “Hüseyin Pazarcı Uluslararası Kamu Hukuku” ve “Yücel Acer’in Uluslararası Kamu Hukuku” kitaplarından yararlanılarak hazırlanılmıştır. Detaylı bilgi için oralara bakabilirsiniz.

Modern ulus devletler arasında denizlerden yararlanmaya ilişkin 17.yüzyılın başlarından 19.yüzyılın sonlarına kadar geçerli olan hukuksal prensip, denizlerin serbestliği olarak kabul edilmekteydi. Denizlerin bu statüsü her bir devletin denizleri serbestçe kullanabilmelerini ifade etmektedir. Ancak hukuk geliştikçe deniz hukuku alanında uluslararası yazılı kaynaklar ortaya çıkmıştır ve bu denizlerin serbestçe kullanılması durumu kısıtlanmıştır. Kronolojik olarak tarihsel önemli belgeler şunlardır:

1. İlk olarak 1930 La Hey Konferansları toplanmıştır ancak bu konferanstan bir sonuç alınamamıştır.

2. 1957 tarihinde Cenevre’de I.BM Deniz Hukuku Konferansı toplanmıştır ve sonucunda;

   1. Karasuları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi

   2. Açık Deniz Sözleşmesi

   3. Kıta Sahanlığı Sözleşmesi

   4. Balıkçılık ve Açık Denizlerin Canlı Kaynaklarının Korunmasına Dair Sözleşme kabul edilmiştir.

3. 1960 tarihinde Cenevre’de II.BM Deniz Hukuku Konferansı toplanmıştır ancak sonuç alınamamıştır.

4. 1973 tarihinde New York’ta III.BM Deniz Hukuku Konferansı toplanmıştır ve 9 senelik görüşmeler sonucunda “1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi” kabul edilmiştir.

Uluslararası deniz hukukunun gelişiminde, yapılageliş kurallarının etkisi büyük olmuştur. Hukukun genel prensipleri genellikle en son çare olarak kullanılmaktadır.